Spis treści kolekcji Statki i Okręty

Poprzedni rozdział

2.Dinozaury mórz oceanów (okręty liniowe -OL, pancerniki -PA)

Okręt Liniowy (OL)- okręt przeznaczony do walki w linii wykorzystujący zasięg artylerii, pojawił się we flocie żaglowej w II połowie XVII w. Wprowadzenie napędu parowego niewiele zmieniło w nazewnictwie, natomiast zastosowanie pancerza spowodowało, że coraz częściej OL nazywano pancernikami. Taka terminologia nie jest dokładna, ponieważ pancerz stosowano również na mniejszych okrętach: krążownikach, monitorach, kanonierkach, okrętach obrony wybrzeża i innych.

2.1. „H.M.S. DEVASTATION”

2.2. Duński pancernik „TORDENSKIJOLD”

2.3. Rosyjski eskadrowy pancernik „PIOTR WIELKI”

W Wielkiej Brytani w 1873 wybudowano pierwszy pancernik wieżowy H.M.S. „DEVASTATION” zrywający z architektury typową dla żaglowców o niskich burtach i kompleksie nadbudówek na śródokręciu, pozbawiony ożaglowania i wyposażony we dwie wieże na dziobie i rufie, dysponujące szerokim polem ostrzału.

2.4.  Kartka pocztowa „Nur fur Marine-Schiffposten. Stempel poczty okrętowej, czarny, okrągły txt: KAIS. DEUTSCHE MARINE SCHIFFPOST No 35 24/5 99. Był to SMS :WEISSENBURG”. Niemiecki PA I klasy, bud. 1894 wyp.10300,116x19,5x7,9m v 16,5w, załoga 591, uzb: 6x280, 6x105, 8x88, 12x37mm, 6wt, pancerz nad linią wodną 300-400, pod 180-200, pokład 60, stanowiska dowodzenia 30-300, barbety 300, wieże 50-120. Sprzedany do Turcji 1910i przemianowany na „TURGUT REIS

2.5  „TURDUT REIS” znaczek nigdy nie wprowadzony do obiegu

2.6. „TURGUT REIS” próba

2.7. Kartka pocztowa z niemieckiego OL S.M.S. „WORTH” t. Brandenburg bud. 1893 wyp. 10670, 115,7x19,57,9m, v 16,9w, załoga 591, uzb:6x280,6x105,8x88mm, 6wt Na odwrocie stempel fioletowy, prostokątny txt: Marine Feldpost S.M.S. „Banderburg” bez daty. Ręczny dopisek Felspost 25 marz 15. Zwolniona z opłaty pocztowej.

2.8. U.S.S. „MAINE” ACR-1 amerykański krążownik pancerny słynny z powodu swojego zatonięcia, będącego bodźcem do wojny amerykańsko-hiszpańskiej. Bud. 1895, wyp. 6682t, 97x17,4x6,7m v 17w załoga 374.

Większość jednostek budowanych w latach 1850 do 1906 zaliczano do typów przejściowych, niejednokrotnie przed zakończeniem budowy okazywały się przestarzałymi.

2.9 „KASZIMA” i „KATORI” japońskie OL bud. 1096 w Wielkiej Brytanii, okręty klasy King Edward VII, wyp. 16700t, 144,3x23,8x8,0m v 18v, załoga 864 uzb: 2x2x305, 4x254, 10x152, 5wt, pancerz:kadłub 89-229, pokład 51-76, wieże 229m

2.10. „KNIAŹ POTIOMKIN-TAWRICZESKIJ” bardziej znany „POTIOMKIN” rosyjski OL bud. 1904 w Rosji, wy 12900, 115,3x22,2x8,3m, v 16,7w załoga 731, uzb.2x 305, 16x152, 14x75, 4x47mm, 5 wt. Pancerz: burty 203-229, pokład 38-76, wieże 254

OL budowane pod koniec XIX i na początku wieku XX (przeddrednoty), miały uzbrojenie składające się z czterech dział głównego kalibru 280 lub 305mm w dwóch wieżach na dziobie i rufie oraz ośmiu do szesnastu dział kalibru 102do 152 mm stanowiących artylerie pomocniczą. Były budowane okręty mające artylerie główną składającą się również w dział drugiego kalibru 203mm (określane były jako semidrednoty). Stoczone bitwy pokazywały, że okręty są wyposażone w zbyt małą liczbę dział głównego kalibru oraz nieskuteczność artylerii drugiego kalibru wobec opancerzonego kadłuba.

2.11 Kartka pocztowa z japońskiego OL „SHIKISHIMA” (przedstawia manewry cesarskiej floty bud. 1897-90 Londyn, wyp. 14800t, 126,5x23,2x8,6m, v 15w uzb: 4305, 14x152,20x76,6x47, 4wt 457mm

2.12  „GEOGRY POBEDONOSEC” rosyjski OL, bud. 1893 wyp.11209,103,4x21x8,5m v 16,6w, załoga 642, uzb:3x2305,7x147,10x37,7x1 wt 356, 56 min, pancerz burty 152-406, pokład 38-57 Barbety 38-64, stanowiso dowodzenia 229, grodzie 229-254

2.13 U.S.S. „TENNESSEE”

2.14 Karta pocztowa z niemieckiego OL stempel okrętowy typ I metalowy czarny x2 txt: KAISE> DEUTSCHE MARINE SCHIFFTS POST No 15 12/4 02 był to S.M.S. „KAISERIN AUGUDTA” Nadana z Cejlony do Bezn (Furstth Lubeek) 3.5.02.9-10N stempel odbiorczy: okrągły, czarny, podwójny z wstawką.

Od jakości i rozłożenia opancerzenia zależy odporność okrętu na ciosy i niezatapialność. Niemożna rozłożyć go na całej długości okrętu ze względu na masę - metr kwadratowy stali pancernej o grubości 80mm waży tonę. opancerzenie musi być rozłożone tak, aby dobrze chroniło newralgiczne punkty okrętu: burty, wieże artylerii głównej, barbety wież, ciągi amunicyjne, pomost bojowy i pokład. Kolejnym czynnikiem określającym zdolność bojową okrętu jest prędkości powiązany z nią zasięg. Prędkość zależy od mocy silników i wielkości okrętu. W miarę postępu techniki i wielości budowlanych okrętów dążono do zwiększenia prędkości.